Trong bối cảnh ứng dụng công nghệ thông tin vào quá trình thực hiện các hoạt động, công tác trợ giúp pháp lý cũng đã tham gia vào việc quản lý thông tin về tổ chức và hoạt động trợ giúp pháp lý. Theo đó, ngày 20/9/2024, trong khuôn khổ những hoạt động của Dự án World Bank, Sở Tư pháp đã tổ chức Hội nghị tập huấn cho đội ngũ người thực hiện trợ giúp pháp lý, những người có liên quan đến công tác trợ giúp pháp lý. Hội nghị được tổ chức tại thị trấn Tuần Giáo, huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên.
Tham dự hội nghị tập huấn có đại diện của Sở Thông tin truyền thông tỉnh; đại diện Phòng an ninh – kinh tế, đại diện phòng An ninh đối ngoại thuộc Công an tỉnh; người thực hiện trợ giúp pháp lý thuộc Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Điện Biên; đại diện Hội Luật gia tỉnh, tư vấn viên pháp luật thuộc Trung tâm tư vấn pháp luật – Hội Luật gia; Hội viên một số Chi hội Luật gia; đại diện Trung tâm văn hoá truyền thanh truyền hình huyện Tuần Giáo.
Phát biểu khai mạc hội nghị, ông Phạm Đình Quế - Giám đốc Sở Tư pháp, chủ trì hội nghị đã nhấn mạnh về tầm quan trọng trong việc ứng dụng công nghệ thông tin trong việc lưu trữ, bảo mật dữ liệu về trợ giúp pháp lý, cũng như tối ưu hoá việc sử dụng có hiệu quả việc phát hành văn bản điện tử, hạn chế việc phát hành văn bản giấy nhằm tiết kiệm chi phí trong quá trình thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, phù hợp tình hình chung của đất nước.
Sự phát triển như vũ bão của nền công nghệ 4.0, việc hội nhập, ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của Nhà nước, trong đó hoạt động trợ giúp pháp lý đang từng bước được triển khai mạnh mẽ. Ứng dụng công nghệ thông tin trong quá trình khai thác dữ liệu thông tin về vụ việc trợ giúp pháp lý là việc làm rất cần thiết. Theo quy định tại khoản 3 Điều 39 Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017 “Hồ sơ điện tử của từng vụ việc trợ giúp pháp lý được số hóa, cập nhật vào hệ thống quản lý vụ việc trợ giúp pháp lý và lưu trữ tại cơ sở dữ liệu về trợ giúp pháp lý”. Năm 2019, Cục Trợ giúp pháp lý đã xây dựng và đưa vào hoạt động phần mềm Hệ thống quản lý tổ chức và hoạt động trợ giúp pháp lý. Dưới sự hướng dẫn của Cục trợ giúp pháp lý, Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Điện Biên và các Chi nhánh thuộc Trung tâm đã sử dụng Hệ thống để cập nhật thông tin tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý, người thực hiện trợ giúp pháp lý, vụ việc thực hiện trợ giúp pháp lý và khai thác dữ liệu từ Hệ thống từ năm 2019. Hiện nay, hệ thống quản lý chất lượng vụ việc trợ giúp pháp lý đã bước đầu thực hiện kết nối, chia sẻ với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, thuận tiện cho việc tra cứu thông tin của người dân, xác định chính xác đối tượng được trợ giúp pháp lý; đồng thời cho phép người dùng cập nhật các tài liệu, giấy tờ, hồ sơ vụ việc trợ giúp pháp lý không qua các thiêt bị trung gian một cách nhanh chóng, bảo đảm an toàn.
Tham dự Hội nghị, các đại biểu đã được Báo cáo viên truyền tải thông tin về ý nghĩa, tầm quan trọng cũng như hướng dẫn cụ thể việc truy cập, khai thác dữ liệu về trợ giúp pháp lý trên phần mềm Hệ thống quản lý chất lượng vụ việc trợ giúp pháp lý; khái quát về hồ sơ vụ việc, số hoá vụ việc trợ giúp pháp lý và khai thác dữ liệu điện tử trên Hệ thống quản lý tổ chức và hoạt động trợ giúp pháp lý; hướng dẫn việc thiết lập và số hoá hồ sơ vụ việc trợ giúp pháp lý để cập nhật lên Hệ thống theo quy định.
Các đại biểu tham dự hội nghị đã nghiêm túc tiếp thu những kiến thức, kỹ năng khi thực hiện các thao tác ứng dụng công nghệ thông tin. Ngay tại Hội nghị, các Trợ giúp viên pháp lý, chuyên viên pháp lý thuộc Trung tâm đã hỗ trợ trực tiếp người thực hiện trợ giúp pháp lý, nhất là đối với đội ngũ những Luật sư thực hiện trợ giúp pháp lý được thực hành ngay tại Hội nghị để cùng tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai. Bên cạnh đó, hội nghị cũng là dịp giới thiệu về các hoạt động trợ giúp pháp lý, ý nghĩa của việc thực hiện chính sách trợ giúp pháp lý cho người dân trên địa bàn tỉnh nói riêng và cả nước nói chung.
Tại Hội nghị, các đại biểu cũng đã tích cực trao đổi những vấn đề vướng mắc, những hạn chế trong việc sử dụng Hệ thống quản lý chất lượng vụ việc trợ giúp pháp lý cũng như việc số hoá hồ sơ vụ việc trợ giúp pháp lý. Người thực hiện trợ giúp pháp lý cũng đã kiến nghị với Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước, Sở Tư pháp về việc trao đổi với Cục Trợ giúp pháp lý là cơ quan quản lý Hệ thống quản lý chất lượng vụ việc trợ giúp pháp lý trong việc nâng cấp phần mềm Hệ thống để việc khai thác, ứng dụng phần mềm Hệ thống được thuận lợi hơn. Hội nghị đã được nghe ý kiến phát biểu, thảo luận theo từng trường hợp cụ thể của các đại biểu tham dự. Các ý kiến phát biểu tập trung vào quy trình khai thác các thông tin, dữ liệu trên Hệ thống, cùng tháo gỡ các khó khăn khi thực hiện các thao tác trên phần mềm, việc cập nhật, khai thác dữ liệu về vụ việc trợ giúp pháp lý theo từng hồ sơ vụ việc, theo người thực hiện trợ giúp pháp lý cụ thể khi số lượng hồ sơ trợ giúp pháp lý nhiều, việc bảo mật thông tin là bắt buộc trong việc cập nhật hồ sơ vụ việc lên Hệ thống quản lý chất lượng vụ việc để thuận tiện trong quá trình theo dõi, khai thác vụ việc trợ giúp pháp lý. Qua đó, việc cập nhật vụ việc trợ giúp pháp lý cũng là một trong những tiêu chí phục vụ việc nhận xét, đánh giá quá trình thực hiện trợ giúp pháp lý hoặc thẩm định hồ sơ vụ việc trợ giúp pháp lý.
Trên cơ sở ý kiến góp ý của các đại biểu tham dự tại Hội nghị, bà Lê Thị Diệu – Giám đốc Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước đã tiếp thu những ý kiến của đại biểu; đề xuất những giải pháp tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc để các đại biểu thống nhất phương pháp thực hiện theo quy định; thống nhất quy trình thực hiện tạo điều kiện thuận lợi khi triển khai ứng dụng khai thác dữ liệu điện tử trong quá trình thực hiện dịch vụ trợ giúp pháp lý.
Các giải pháp được đề xuất tại hội nghị như: Trung tâm cần trang bị trang thiết bị cho hoạt động trợ giúp pháp lý để hỗ trợ số hoá hồ sơ vụ việc trợ giúp pháp lý để cập nhật trên Hệ thống; Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước và các Chi nhánh của Trung tâm thực hiện cập nhật kịp thời, chính xác, đầy đủ dữ liệu về vụ việc, tổ chức, nhân sự của tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý, quản lý, khai thác, bảo mật dữ liệu trên Hệ thống quản lý tổ chức và hoạt động trợ giúp pháp lý; kiện toàn nhân lực của Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước đáp ứng yêu cầu ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động trợ giúp pháp lý,…