UỶ BAN NHÂN DÂN TỈNH ĐIỆN BIÊN

1. Về thời hiệu xử lý vi phạm hành chính

Theo khoản 1 Điều 1 Luật số 88/2025/QH15 đã tăng thời hiệu xử phạt hành chính lên 2 năm với nhiều lĩnh vực kinh doanh, trong đó có:“Kế toán; hóa đơn; phí, lệ phí; kinh doanh bảo hiểm; quản lý giá; chứng khoán; sở hữu trí tuệ; xây dựng; thủy sản; lâm nghiệp; điều tra, quy hoạch, thăm dò, khai thác, sử dụng nguồn tài nguyên nước; hoạt động dầu khí và hoạt động khoáng sản khác; bảo vệ môi trường; năng lượng nguyên tử; quản lý, phát triển nhà và công sở; đất đai; đê điều; báo chí; xuất bản; sản xuất, xuất khẩu, nhập khẩu, kinh doanh hàng hóa; sản xuất, buôn bán hàng cấm, hàng giả; quản lý lao động ngoài nước; khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh”.

Luật sửa đổi quy định đặc biệt về thời hiệu với vi phạm về thuế, kiểm toán độc lập nêu rõ: “Vi phạm hành chính về thuế, kiểm toán độc lập thì thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật về quản lý thuế, kiểm toán độc lập”.

2. Bổ sung hình thức xử phạt vi phạm hành chính qua môi trường điện tử

Theo Điều 18a được bổ sung vào sau Điều 18 của Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 bởi khoản 2 Điều 1 Luật số 88/2025/QH15 nhằm tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của các cơ quan nhà nước theo chủ trương tại Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho cá nhân, tổ chức bị xử phạt và người thực thi công tác xử phạt, đồng thời, bảo đảm hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, cụ thể như sau:

- Việc xử lý vi phạm hành chính trên môi trường điện tử được thực hiện khi bảo đảm điều kiện về cơ sở hạ tầng, kỹ thuật, thông tin.

- Việc xử lý vi phạm hành chính trên môi trường điện tử phải bảo đảm 03 yêu cầu sau đây: (1) Tuân thủ quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính, pháp luật về giao dịch điện tử và pháp luật có liên quan; (2) Việc thu thập, lưu trữ, khai thác, sử dụng dữ liệu phải bảo đảm tính toàn vẹn, xác thực, an toàn, đúng mục đích, phạm vi theo quy định của pháp luật; (3) Kết nối hệ thống, chia sẻ dữ liệu, cung cấp thông tin chính xác, kịp thời phục vụ quản lý nhà nước và giám sát của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền.

Luật giao Chính phủ quy định chi tiết quy định này.

3. Mức phạt tiền tối đa trong các lĩnh vực

Tại khoản 3 điều 1 Luật số 88/2025/QH15 quy định: “Phạt tiền đến 500.000.000 đồng: xây dựng; lâm nghiệp; đất đai; quản lý tổng hợp tài nguyên và bảo vệ môi trường biển và hải đảo; kinh doanh bất động sản;”. Như vậy, từ 01/7/2025, đã sửa đổi, bổ sung mức phạt tiền tối đa lên đến 500 triệu đồng đối với của cá nhân vi phạm trong các lĩnh vực: “Quản lý tổng hợp tài nguyên và bảo vệ môi trường biển và hải đảo; kinh doanh bất động sản”.

4. Tổ chức bị phạt gấp đôi cá nhân

Trước đây tại Điều 24 và Điều 52 của Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 chỉ xác định mức phạt tiền tối đa theo từng lĩnh vực đối với cá nhân, tổ chức nhưng không có quy định nguyên tắc chung tổ chức bị phạt gấp đôi cá nhân trong cùng một hành vi vi phạm. Tuy nhiên, tại khoản 5 Điều 1 Luật số 88/2025/QH15 quy định: “Thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính của một chức danh là thẩm quyền áp dụng đối với một hành vi vi phạm hành chính; trong trường hợp phạt tiền, thẩm quyền xử phạt đối với tổ chức gấp 02 lần thẩm quyền xử phạt đối với cá nhân”.

Trong trường hợp phạt tiền đối với vi phạm hành chính trong khu vực nội thành của thành phố thuộc các lĩnh vực quy định tại khoản 1 Điều 23 của Luật này, thì các chức danh có thẩm quyền phạt tiền đối với các hành vi vi phạm hành chính do Chính phủ quy định cũng có thẩm quyền xử phạt tương ứng với mức tiền phạt cao hơn đối với các hành vi vi phạm hành chính do Hội đồng nhân dân thành phố quy định”.

5. Nâng gấp đôi mức xử phạt vi phạm hành chính không lập biên bản

Tại khoản 8 Điều 1 Luật số 88/2025/QH15 quy định: “Xử phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền đến 500.000 đồng đối với cá nhân, 1.000.000 đồng đối với tổ chức” thì không bắt buộc lập biên bản. Đây là giới hạn mức tiền phạt cụ thể, tạo điều kiện xử lý nhanh tại chỗ đối với vi phạm nhỏ.

6. Sửa đổi, bổ sung quy định về chuyển hồ sơ vụ việc có dấu hiệu tội phạm

Tại khoản 12 Luật số 88/2025/QH15 đã sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 62 của Luật Xử lý vi phạm hành chính, làm rõ hơn quy định về việc chuyển hồ sơ vụ việc có dấu hiệu tội phạm. Theo quy định mới, trong quá trình xem xét, xử lý vụ vi phạm, nếu xét thấy hành vi vi phạm có dấu hiệu tội phạm, thì người có thẩm quyền đang giải quyết vụ việc phải chuyển hồ sơ liên quan đến hành vi có dấu hiệu tội phạm cho cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng hình sự.

7. Quy định về gửi quyết định xử phạt vi phạm hành chính để thi hành

Trong quy định tại khoản 14 Điều 1 Luật số 88/2025/QH15, bổ sung thêm hình thức “gửi bằng phương thức điện tử”, cụ thể: “Việc gửi quyết định xử phạt có thể thực hiện bằng một trong các hình thức: Giao trực tiếp cho cá nhân, tổ chức bị xử phạt; gửi qua dịch vụ bưu chính bằng hình thức bảo đảm; gửi bằng phương thức điện tử; niêm yết công khai.”.

Trước đây, Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012 quy định việc gửi quyết định xử phạt chủ yếu thông qua giao trực tiếp hoặc gửi qua bưu điện bảo đảm, và niêm yết công khai trong trường hợp không thể thực hiện các hình thức trên. Việc bổ sung hình thức gửi bằng phương thức điện tử phù hợp với xu hướng chuyển đổi số và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc tiếp nhận thông tin của cá nhân, tổ chức, đồng thời đẩy nhanh quá trình thi hành quyết định xử phạt.

8. Tăng thẩm quyền cho Công an cấp xã trong xử lý hồ sơ vi phạm hành chính

Tại khoản 17, 18, 19, 20 Điều 1 Luật số 88/2025/QH15 quy định: “Trưởng Công an cấp xã có trách nhiệm lập hồ sơ đề nghị áp dụng các biện pháp xử lý hành chính… đối với người nghiện ma túy, người vi phạm khác khi đủ điều kiện”, bao gồm: Đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc; đưa vào trường giáo dưỡng; đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc. Như vậy, từ ngày 01/7/2025, Công an cấp xã được lập hồ sơ đề nghị đưa đối tượng vào trường giáo dưỡng, cơ sở cai nghiện bắt buộc.

9. Bổ sung nguyên tắc xử lý tạm giữ tang vật là tài sản bảo đảm

Tại khoản 26 Điều 1 Luật số 88/2025/QH15 sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 126 Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 quy định: “Đối với tang vật, phương tiện thuộc trường hợp bị tịch thu nhưng đã đăng ký biện pháp bảo đảm thế chấp tài sản theo quy định của pháp luật về dân sự thì bên nhận thế chấp được nhận lại tang vật, phương tiện hoặc trị giá tương ứng với nghĩa vụ được bảo đảm; cá nhân, tổ chức vi phạm phải nộp một khoản tiền tương đương trị giá tang vật, phương tiện vi phạm hành chính vào ngân sách nhà nước”. Đây là nguyên tắc mới, trước đây không có quy định về tài sản bảo đảm là tang vật vi phạm hành chính.

Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2025 xuất phát từ nhu cầu thực tiễn nhằm hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về xử lý vi phạm hành chính, đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất và khả thi của hệ thống pháp luật góp phần đẩy mạnh cải cách hành chính, đơn giản hóa thủ tục, tăng cường hiệu quả công tác thi hành pháp luật, đồng thời đảm bảo tính minh bạch, công bằng và quyền lợi hợp pháp của cá nhân, tổ chức; nâng cao năng lực quản lý nhà nước trong lĩnh vực xử lý vi phạm hành chính./.

Thiều Huệ - Phòng PBGD&TDTHPL